VỀ MỘT TƯ LIỆU VÕ CỔ TRUYỀN QUÝ HIẾM

          Tài liệu võ cổ truyền Bình Định ở từ đường tộc họ Trương là 1 tập sách nhỏ (khổ 12cm x 12cm), làm bằng chất liệu giấy dó. Tập tài liệu võ cổ truyền này có 26 trang (không kể bìa, mất một số trang ở sau). Trong đó có tất cả 15 bài thảo viết bằng chữ Hán và 1 bài diễn ca viết bằng chữ Nôm. Nội dung của cuốn sách võ gồm đủ cả lời thiệu của các môn quyền, thương, côn, đao, kiếm… Đây là  1 tư liệu võ cổ truyền Bình Định cực kỳ quý hiếm. Bởi vì, nói về võ cổ truyền Bình Định, lâu nay đa phần các bài võ chủ yếu đều được các võ sư, võ sĩ phổ biến theo lối "truyền khẩu", chứ ít có tài liệu bài bản nào. Nhà nghiên cứu Lộc Xuyên Đặng Quý Địch gọi tư liệu võ cổ truyền này là "Võ Kinh" và cho rằng đây là một tư liệu võ cực kỳ quý giá. Hiện tại, nhà nghiên cứu Đặng Quý Địch đã cơ bản hoàn thành việc phiên dịch tài liệu "Võ Kinh". Vì khuôn khổ bài viết có hạn, chúng tôi chỉ xin sơ lược giới thiệu những nội dung chính về tài liệu võ cổ truyền nói trên.

     TRỰC CHỈ THẢO: (Bài võ ngón tay chỉ thẳng). Bài thiệu gồm có 24 câu với 173 chữ. Mở đầu của bài thảo là câu: "Trực chỉ kim thượng ký túc/ Trường hoành đại chiếu tả phi bằng".

     NGŨ MÔN THẢO: (Bài võ đánh 5 cửa). Bài này có 23 câu với 172 chữ. Mở đầu bài võ là câu: "Chấp thủ song âm bái tầm long thế/ Hoành khai hổ khẩu phục địa lôi".

     Ô DU THẢO: (Bài võ có tên "Con quạ rong chơi"). Bài thiệu có 18 câu, 126 chữ, mở đầu là câu: "Tấn nhất trung bình đả sổ thiên/ Tế sương giáng hạ thích dương tiên".

     NGỌC TRẢN QUYỀN: (Bài võ có tên "Ngọc Trản"). Bài thiệu có 27 câu, 135 chữ, mở đầu là câu: "Ngọc Trản ngân đài/ Tả, hữu tấn khai thập tự".

     ĐẰNG BÀI THẢO: (Bài võ múa với cái khiên bằng mây). Bài thiệu gồm 48 câu, 140 chữ (trong đó 2 câu 46 và 48 bị khuyết vài chữ). Mở đầu bài thiệu là câu: "Trực tiền vọng bái/ Khúc thủ trung bình".

     TRƯỜNG KIẾM THẢO: (Bài võ đánh bằng gươm dài). Bài thiệu gồm 30 câu, 142 chữ. Bài này cũng bị khuyết vài chữ ở câu thứ hai. Mở đầu bài thiệu là câu: "Lập bộ hoành thiên/ Hữu thủ khai".

     SIÊU ĐAO THẢO: (Bài võ đánh bằng siêu đao). Bài thiệu gồm 16 câu, 74 chữ, mở đầu là câu: "Thái âm khai, thái dương khai/ Tả biến tấn dực, hữu biến tấn dực".

     LONG ĐAO THẢO 1: (Bài võ đánh bằng long đao). Bài thiệu có 11 câu, 77 chữ, mở đầu là câu: "Tam phân diệp chưởng hay đao trảm/ Tứ hướng như khai tấn bộ trì".

     TAM THẾ ĐẰNG BÀI THẢO: (Bài võ có 3 thế đánh bằng khiên mây). Bài thiệu có 24 câu, 115 chữ, mở đầu là câu: "Bái tổ khiên đao chấp thủ thế/ Đảo qua nhất thế, tấn thích tam thế".

     SONG KIẾM THẢO: (Bài võ đánh bằng 2 kiếm). Bài thiệu có 12 câu, 84 chữ, mở đầu là câu: "Thụ giáo tiên ông cước kim giai/ Luân xa yếm bộ tấn hoa khai".

     LONG ĐAO THẢO 2: (Bài võ đánh bằng long đao). Bài thiệu có 8 câu, 56 chữ, mở đầu là câu: "Hoành đao yếm hữu, xuất nan thành/ Trảm phạt trung bình lưỡng thế tranh".

     QUYỀN THẢO: (Bài võ đánh bằng nắm tay. Bài này còn gọi là "Lão Mai quyền"). Bài thiệu gồm 14 câu, 70 chữ, mở đầu là câu: "Lão mai độc thụ nhất chi vinh/ Lưỡng túc khinh khinh tấn bộ hoành".

     TAM THẾ CÔN THẢO: (Bài võ gồm 3 thế đánh côn). Bài thiệu này khá dài gồm 42 câu, với 294 chữ. Mở đầu bài thiệu là câu: "Bái tổ roi chắp nằm ngang/ Dời bên chân ký, tay dàn kim thương".

     SONG PHỦ THẢO: (Bài võ đánh bằng 2 búa). Bài thiệu có 14 câu, 70 chữ, mở đầu là câu: "Khuynh thân tróc song phủ/ Lập thế chiến kỳ long".

     THẬP NGŨ THẾ CÔN PHÁP: (15 thế đánh bằng gậy). Bài thiệu có 15 câu, 88 chữ, mở đầu là câu: "Nhất thế bồi trực/ Nhị thế bồi hoành".

     TRƯỜNG CÔN DIỄN QUỐC ÂM CA: (Bài ca bằng chữ Nôm nói về thế đánh gậy dài). Bài này gồm có 41 câu, 288 chữ, mở đầu là câu: "Trước vào bái tạ bàn quan/ Cho lanh con mắt kẻo oan mạng hồn".

     Đây là một tư liệu võ cổ truyền cực kỳ quý giá, khi có điều kiện chúng tôi sẽ giới thiệu cụ thể nội dung của từng bài võ trong tư liệu nói trên.